Казкi (на белорусском языке) - Гримм братья Якоб и Вильгельм - Страница 7

- Вядома ж, будзе смачна, - сказаў кравец, - аднак, мабыць, перш дашыю куртку, а тады ўжо як след падмацуюся.

Ён паклаў лусту каля сябе ды зноў прыняўся за працу. Ад радасцi пачаў шыць вялiкiмi шыўкамi. Пах духмянага варэння тым часам вiтаў па ўсiм пакоi, i процьма мух, якая дасюль драмала на сцяне, адразу ажыла, адчуўшы смачную слодыч, ды гулкiм роем завiлася над хлебам.

- Гэй, вы, я вас не клiкаў сюды! - абурыўся кравец i пачаў адганяць нязваных гасцей.

Але мухi не ведалi нямецкай мовы, таму не слухалiся, наадварот, iх яшчэ больш паналятала. Тут, як кажуць, у краўца цярпенне лопнула, ён моцна раззлаваўся, замiтусiўся, схапiў суконку ды з крыкам: "Вось я зараз вам пакажу!" - з усяе сiлы хлопнуў па мухах. Узняў ён суконку, глянуў на стол, палiчыў - перад iм ляжала, павыцягваўшы ногi, не менш сямi забiтых насякомых. "Вось якi я малайчына! - сказаў ён ды сам падзiвiўся з уласнай храбрасцi. Трэба, каб пра гэта ўвесь горад даведаўся".

Тут кравец хуценька выкраiў пояс, абмятаў яго i вышыў на iм вялiкiмi лiтарамi: "Паклаў семярых адным махам". "Ды што горад, - памеркаваў ён далей, - увесь свет павiнен пра тое даведацца!" - i сэрца краўцова, як той бараннi хвосцiк, затрапяталася ад непамернай радасцi.

Падперазаўся кравец поясам i сабраўся выправiцца ў белы свет, палiчыўшы, што кравецкая майстэрня занадта цесная для яго храбрасцi. Але перш чым выправiцца ў шлях-пуцявiну, ён пачаў шукаць па ўсiм доме, цi няма чаго такога, што можна было б з сабой прыхапiць, але нiчога не знайшоў, акрамя кавалка старога сыру, i ўзяў яго з сабой. Ля брамкi ён прыкмецiў птушку, якая нiяк не магла выбавiцца з густога голля; ён злавiў яе i разам з сырам сунуў у кiшэнь. А тады ўжо рушыў у дарогу. Быў ён хуткi i жвавы i стомы не адчуваў. Шлях неўзабаве прывёў яго да гары, i калi ён узабраўся на вяршыню, то ўбачыў там вялiзнага велiкана, якi сядзеў ды спакойна пазiраў вакол сябе. Кравец рашуча наблiзiўся да яго i гукнуў:

- Дзень добры, шаноўны, ты чаго тут рассеўся ды пазiраеш вакол? Я вось iду ў белы свет вандраваць, хачу шчасце знайсцi, можа, i ты са мною пойдзеш?

Велiкан пагардлiва глянуў на краўца i адказаў:

- Эх ты, нiкчэмны абарванец!

- Як бы не так! - не пагадзiўся кравец, а тады расшпiлiў куртку i паказаў велiкану новы пояс, - вось, сам можаш прачытаць, што я за чалавек!

Велiкан прачытаў: "Пабiў семярых адным махам" - ды падумаў, што гаворка iдзе пра людзей, якiх забiў кравец, i адчуў да гэтага малога чалавека крыху павагi. Але яму перш захацелася праверыць яго. Ён узяў камень у руку i сцiснуў яго так, што з таго вада пацякла.

- Вось i ты паспрабуй гэтак, - сказаў велiкан, - калi сiлы ў цябе хопiць.

- I гэта ўсё? - праўдзiва здзiвiўся кравец. - Для мяне гэта нiчога не значыць! - I ён засунуў у кiшэнь, выняў адтуль кавалак сыру, сцiснуў яго так, што ажно сок пацёк.

- Ну, што, - сказаў ён, - мабыць, лепш, чым у цябе, атрымалася?

Велiкан не ведаў, што i адказаць, - ад малога чалавека ён нiяк не чакаў такога. Падняў тады велiкан камень i шпурнуў угору, ды так высока, што той нават знiк з вачэй.

- А цяпер, качаня, ты паспрабуй.

- Ну, што ж, кiнуў няблага, - сказаў кравец, - але ж камень зноў на зямлю ўпаў; а я вось кiну, то назад не вернецца. - I ён зноў засунуў руку ў кiшэнь, выняў птушку i падкiнуў яе ўгору. Птушка, адчуўшы свабоду, узрадавалася, узляцела, паднялася высока ў неба i назад ужо не вярнулася.

- Як табе, дружа, гэта падабаецца? - спытаў кравец.

- Кiдаць ты ўмееш добра, - пачухаў патылiцу велiкан, - але, паглядзiм, цi зможаш ты панесцi вялiкi цяжар. - I ён падвёў краўца да вялiзнага дуба, што ляжаў на зямлi, а пасля кажа: - Калi ты дужы, то дапамажы мне выцягнуць дрэва з лесу.

- Чаму ж не, - адказаў маленькi чалавек, - ты ўзвалi камель сабе на плечы, а я падыму i панясу галiны, - гэта куды цяжэй.

Велiкан ускiнуў камель на плечы, а кравец усеўся на адну галiну; давялося велiкану, якi анiяк не мог азiрнуцца назад, валачы ўсё дрэва, а ў дадатак i краўца. Ад гэтага маленькаму чалавеку зрабiлася весела i ён пачаў насвiстваць вясёлую песеньку: "Трое краўцоў пад'язджалi да крамы...", нiбыта цягнуць гэта вялiзнае дрэва для яго дзiцячая забава.

Працягнуў велiкан цяжкую ношу недалёка, стамiўся, задыхаўся i нарэшце знямогла выгукнуў:

- Паслухай, братка, а дрэва мне давядзецца кiнуць.

Тут кравец жвава саскочыў з галiны, абхапiў дрэва абедзвюма рукамi, быццам дагэтуль нёс яго, i адказаў волату:

- Ты гэткi вялiкi, а дрэва выцягнуць з лесу не змог.

Пайшлi яны далей разам. Iдуць каля высокай вiшнi, велiкан хапiў яе за вершалiну, дзе пунсавелi самыя спелыя i сакаўныя ягады, нагнуў унiз, перадаў яе краўцу i пачаў маленькага чалавека частаваць. Але кравец быў слабы ад прыроды, утрымаць вершалiну не змог, i, калi велiкан адпусцiў яе, дрэва паднялося i кравец узляцеў разам з галiнамi ў паветра. Ён упаў на зямлю, а велiкан тады яму i кажа:

- Што ж гэта ты, няўжо не хапiла сiлы, каб утрымаць галiну.

- Сiлы-то ў мяне хапiла, - адказаў кравец, - цi ты думаеш, што гэта цяжка чалавеку, хто пабiў семярых адным махам? А гэта я праз дрэва пераскочыў, бо знiзу паляўнiчыя страляюць па кустах. А вось ты скокнi гэтак, калi, вядома, зможаш.

Велiкан паспрабаваў, але праз дрэва пераскочыць не змог i павiснуў на галiнах, з чаго вынiкала, што i на гэты раз кравец меў верх.

Тады сказаў велiкан:

- Калi ты такi смелы, то пойдзем разам са мной у нашу пячору, там i заначуем.

Кравец згадзiўся i пакiраваў следам за велiканам. Наблiзiлiся яны да пячоры, глядзiць кравец - а там сядзяць ля вогнiшча яшчэ некалькi велiканаў, i кожны з iх трымае ў руках па смажанай авечцы, i кожны сiлкуецца, прыцмокваючы. Агледзеўся кравец i падумаў: "А тут больш прасторна, чым у маёй майстэрнi". Велiкан паказаў яму на ложак i сказаў, каб ён прылёг i як след выспаўся. Тая пасцель была для краўца задужа вялiкая, i ён прымасцiўся нанач з самага краю, забраўшыся ў вугал. Наблiзiлася ноч, i велiкан, падумаўшы, што кравец заснуў глыбокiм сном, узяў вялiзны жалезны лом i адным махам распалавiнiў ложак, толькi трэскi пасыпалiся. Вядома ж, падумаў, што гэту кузурку знiшчыў.

Ранiцай велiканы пайшлi ў лес, а пра краўца забылiся, i раптам ён выходзiць iм насустрач, вясёлы i бесклапотны. Тут велiканы перапалохалiся, падумалi, што ён усiх iх зараз пераб'е, а таму кiнулiся наўцёкi. А кравец пакiраваў далей куды вочы глядзяць. Доўга ён вандраваў, нарэшце прыйшоў у двор каралеўскага палаца i, адчуўшы, што стамiўся, прылёг на траву ды моцна заснуў. Пакуль ён спаў, падышлi людзi, пачалi яго з усiх бакоў разглядаць. Убачылi пояс i прачыталi на iм надпiс: "Пабiў семярых адным махам".