Вайна сусветаў (на белорусском языке) - Уэллс Герберт Джордж - Страница 23

Апоўднi ў полi паявiўся марсiянiн, якi выпускаў з нейкай прылады струмень гарачай пары, што са свiстам стукалася аб сцены, разбiваючы аконныя шыбы, i апякла руку святару, калi той выбег на дарогу з пакоя. Крыху счакаўшы, мы пракралiся ў адсырэлыя ад пары пакоi i зноў выглянулi на вулiцу; уся зямля к поўначы была быццам запарушана чорным снегам. Зiрнуўшы на далiну ракi, мы вельмi здзiвiлiся: чорныя спаленыя лугi мелi нейкае дзiўнае чырванаватае адценне.

Мы не адразу здагадалiся, наколькi гэта мяняла наша становiшча, мы бачылi толькi, што няма чаго баяцца чорнага газу. Нарэшце я зразумеў, што мы вольныя i можам пайсцi, што дарога да выратавання адкрыта. Я зноў захацеў дзейнiчаць. Але святар быў, як i раней, у стане апатыi.

- Мы тут у поўнай бяспецы, - паўтараў ён, - у поўнай бяспецы.

Я вырашыў пакiнуць яго (о, каб я гэта зрабiў!) i пачаў запасацца правiянтам i пiццём, помнячы настаўленнi артылерыста. Я знайшоў алей i кусок тканiны, каб перавязаць свае апёкi, захапiў капялюш i куфайку, якiя знайшлiся ў спальнi. Калi святар зразумеў, што я вырашыў пайсцi адзiн, ён таксама пачаў збiрацца. Нам нiбы нiчога не пагражала, i мы адправiлiся па пачарнелай дарозе на Сэнбэры. Паводле маiх разлiкаў, было каля пяцi гадзiн вечара.

У Сэнбэры i на дарозе валялiся скурчаныя трупы людзей i коней, перакуленыя павозкi i параскiданая паклажа; усё было пакрыта слоем чорнага пылу. Гэта вугальна-чорнае покрыва напамiнала мне ўсё тое, што я чытаў пра разбурэнне Пампеi. Мы паспяхова дайшлi да Хэмптан-Корт, здзiўленыя незвычайным выглядам мясцовасцi; у Хэмптан-Корт мы з радасцю ўбачылi кусочак зямлi, уцалелай ад смертаноснай лавiны. Мы прайшлi праз Башы-парк, дзе пад каштанамi блукалi ланi; удалечынi некалькi мужчын i жанчын спяшалiся к Хэмптану. Нарэшце мы дабралiся да Туiкенхэма. Тут упершыню мы сустрэлi людзей.

Удалечынi за Хэмам i Пiтэрсхэмам усё яшчэ гарэлi лясы. Туiкенхэм пазбегнуў цеплавых промняў i чорнага газу, i там траплялiся людзi, але нiхто не мог паведамiць нам нiчога новага. Амаль усе яны, як i мы, спяшалiся далей, карыстаючыся зацiшкам. Мне падалося, што дзе-нiдзе ў дамах яшчэ заставалiся жыхары, вiдаць, вельмi напалоханыя, каб уцякаць. I тут, на дарозе, вiдаць былi сляды панiчных уцёкаў. Мне добра запомнiлiся тры паламаныя веласiпеды, якiя ляжалi ў кучы: яны былi ўцiснуты ў грунт праехаўшымi калёсамi. Мы перайшлi Рычмандскi мост каля паловы дзевятай. Спяшалiся, каб хутчэй мiнуць адкрыты мост, але я ўсё ж заўважыў чырвоныя груды ў некалькi футаў шырынёй; яны плылi з цячэннем унiз. Я не ведаў, што гэта такое, - мне не было калi разглядаць; я даў iм страшнае вытлумачэнне, хоць для гэтага не было нiякiх падставаў. Тут, у бок Сэрэя, таксама ляжаў чорны пыл, якi быў нядаўна газам, i валялiся трупы, асаблiва многа каля дарогi на станцыю. Марсiянаў мы не бачылi, пакуль не падышлi да Барнса.

Селiшча здавалася пакiнутым; мы ўбачылi там трох чалавек, якiя беглi па завулку да ракi. На вяршынi пагорка гарэў Рычманд; за Рычмандам слядоў чорнага газу не было вiдаць.

Калi мы наблiжалiся да К'ю, мiма нас прабегла некалькi чалавек i над дахамi дамоў - ярдаў за сто ад нас - паказалася верхняя частка баявой машыны марсiянiна. Варта было марсiянiну глянуць унiз - i мы б загiнулi. Мы здранцвелi ад страху, потым кiнулiся ўбок i схавалiся ў нейкiм хляве. Святар прысеў на зямлю, усхлiпваючы i адмаўляючыся iсцi далей.

Але я вырашыў усё ж дабрацца да Лезерхэда i з наступленнем цемнаты рушыць далей. Я прабраўся праз кустоўе, прайшоў мiма вялiкага дома з прыбудоўкамi i выйшаў на дарогу на К'ю. Святара я пакiнуў у гумне, але ён неўзабаве дагнаў мяне.

Цяжка сабе ўявiць што-небудзь больш неразумнае, чым гэта спроба. Было вiдавочна, што мы акружаны марсiянамi. Ледзь святар дагнаў мяне, як мы зноў убачылi ўдалечынi, за палямi, што цягнулiся да К'ю-Лоджа, баявы трыножак, магчыма, той самы, а можа, i другi. Чатыры цi пяць маленькiх чорных фiгурак беглi ад яго па шэра-зялёным полi: вiдаць, марсiянiн даганяў iх. За тры крокi ён iх дагнаў; яны пабеглi з-пад яго ног у розныя бакi па радыусах. Марсiянiн не пусцiў у ход цеплавы прамень i не знiшчыў iх. Ён проста падабраў iх усiх у вялiкую металiчную карзiну, што вiсела ззаду.

Мне ўпершыню прыйшло ў галаву, што марсiяне ўвогуле не хочуць знiшчаць людзей, а хочуць выкарыстаць пераможанае чалавецтва ў iншых мэтах. З хвiлiну мы стаялi, ахопленыя страхам; пасля павярнулi назад i праз вароты пракралiся ў абведзены сцяною сад, запаўзлi ў нейкую яму, ледзь асмельваючыся перашэптвацца адзiн з адным, i ляжалi там, пакуль на небе не блiснулi зоры.

Было, па ўсёй верагоднасцi, каля адзiнаццацi гадзiн вечара, калi мы вырашылi паўтарыць нашу спробу i пайшлi ўжо не па дарозе, а палямi, узбоч агароджы, узiраючыся ў цемру (я налева, святар направа), цi няма марсiянаў, якiя, здавалася, усе сабралiся вакол нас. У адным месцы мы ўбачылi пачарнелую, абпаленую пляцоўку, ужо астылую i пакрытую попелам, з цэлаю кучаю трупаў, абгарэлых i знявечаных, уцалелi толькi ногi i абутак. Тут жа валялiся конскiя тушы, на адлегласцi, можа быць, пяцiдзесяцi футаў ад чатырох разарваных пушак з разбiтымi лафетамi.

Паселiшча Шын, вiдаць, не абстрэльвалася, але было пустое i цiхае. Трупаў тут больш не было; але ж ноч была настолькi цёмная, што мы не маглi разгледзець нават бакавых вулiц. У Шыне мой спадарожнiк пачаў скардзiцца на слабасць i смагу, i мы вырашылi зайсцi ў адзiн з дамоў.

Першы дом, у якi мы пранiклi праз вакно, аказаўся невялiкаю вiлай з напалову сарваным дахам; я не мог знайсцi там нiчога паесцi, акрамя куска заплесневелага сыру. Затое там была вада i можна было напiцца; на вочы мне трапiла сякера, i я захапiў яе, яна, можа, прыдасца нам пры ўзломе другога дома.

Мы падышлi да таго месца, дзе дарога паварочвае на Мортлейк. Тут сярод абнесенага сцяною саду стаяў белы дом; у кладоўцы мы знайшлi запас прадуктаў: два боханы хлеба, кусок сырога мяса i паўшынкi. Я пералiчваю ўсё гэта так падрабязна таму, што ў прамежку двух наступных тыдняў нам давялося карыстацца гэтым запасам. На палiцах мы знайшлi бутэлькi з пiвам, два мяшкi фасолi i пучок салаты. Кладоўка выходзiла ў памяшканне для мыцця пасуды, дзе ляжалi дровы i стаяў буфет. У буфеце мы знайшлi амаль дзюжыну бургундскага, мясныя i рыбныя кансервы i дзве бляшанкi з бiсквiтам.

Мы сядзелi ў цёмнай кухнi, бо баялiся запалiць агонь, елi хлеб з вяндлiнаю i пiлi з адной бутэлькi. Святар, гэткi ж пужлiвы i неспакойны, чамусьцi стаяў за тое, каб хутчэй iсцi, i я ледзь угаварыў яго падмацавацца. Ды тут адбылася падзея, якая ператварыла нас у палонных.

- Вiдаць, да апоўначы яшчэ далёка, - сказаў я, i тут раптам блiснула асляпляльнае зялёнае святло. Уся кухня асвяцiлася на iмгненне зялёным бляскам. Пасля пачуўся такi ўдар, якога я нiколi не чуў, нi раней, нi пасля. Пачуўся звон разбiтага шкла, грукат каменнай кладкi, пасыпалася тынкоўка, разбiваючыся на дробныя кускi аб нашы галовы. Я павалiўся на падлогу, стукнуўшыся аб выступ печы, i ляжаў аглушаны. Святар гаварыў, што я доўга быў у непрытомнасцi. Калi я апрытомнеў, вакол зноў было цёмна i святар пырскаў на мяне вадою; яго твар быў мокры ад крывi, якая, як я потым разгледзеў, цякла з рассечанага лба.

На працягу некалькiх хвiлiн я не мог уцямiць, што здарылася. Нарэшце памяць мала-памалу вярнулася да мяне. Я адчуў на вiску боль.

- Вам лепш? - шэптам спытаў святар.

Я не адразу адказаў яму. Потым прыўзняўся i сеў.

- Не рухайцеся, - сказаў ён, - падлога засеяна асколкамi пасуды з буфета. Вы можаце рухацца бясшумна, яны зусiм побач.

Мы сядзелi так цiха, што кожны слухаў дыханне другога. Магiльная цiшыня; толькi раз аднекуль упаў не то кусок тынкоўкi, не то цаглiна.

Звонку, дзесьцi блiзка чулася металiчнае пастукванне.

- Чуеце? - сказаў святар, калi гук паўтарыўся.

- Так, - адказаў я. - Але што гэта такое?

- Марсiянiн! - прашаптаў святар.

Я зноў прыслухаўся.

- Гэта быў не цеплавы прамень, - сказаў я i падумаў, што адзiн з баявых трыножкаў трапiў на дом. На маiх вачах трыножак наляцеў на царкву ў Шэпертоне.